Personage uit Het meisje uit het verscholen dorp duikt op, auteur Irma Joubert boekt vlucht om voor een ontmoeting

Opeens belde ze naar Uitgeverij Mozaïek. Om te vertellen dat ze in ‘dat boek’ stond. ‘Ze’ was Erni Bartfeld en ‘dat boek’ was Het meisje uit het verscholen dorp van Irma Joubert. Deze roman schreef de Zuid-Afrikaanse auteur in 2017, over Mentje, een meisje dat moest onderduiken in ‘Het verscholen dorp’, een onderduikkamp in de bossen op de Veluwe. Mentje als hoofdpersoon had Irma zelf bedacht, maar allerlei personages in het boek hadden echt geleefd. Of leefden nog, zo bleek.

Erni Bartfeld was in 1937 als jong joods meisje met haar broertje, ouders, grootmoeder én overgrootmoeder uit Duitsland gevlucht en na veel omzwervingen terechtgekomen in ‘Het verscholen dorp’. Uiteindelijk verbleven er in totaal zo’n honderd mensen in de bossen, een goed bewaard geheim in Nunspeet en omstreken. Erni overleefde de oorlog, trouwde met een joodse man en woonde de eerste jaren van haar huwelijk in Israël waar ze de stichting van de staat Israël meemaakte.

Nu is ze 90 jaar en woont – goed gezond en zeer helder van geest – in Amstelveen.

Nunspeet, 1943. Mentje is niet blij met de vreemde mensen die haar vader in het geheim op de stalzolder van hun boerderij laat wonen. Op een dag gaat het helemaal mis. De soldaten halen iedereen weg – behalve Mentje.

Na een angstige vlucht komt ze midden in de nacht in een geheim dorp in de bossen, waar tientallen joodse mensen verborgen zitten. Maandenlang blijft ze daar wonen, tot het te gevaarlijk voor haar wordt en Mentje naar Arnhem moet. Maar hoe lang zal het daar veilig zijn? En hoe moet vader haar nu vinden als hij vrij komt?

Het toeval was dat Irma Joubert juist nu in Duitsland en Schotland verbleef om research te doen voor haar nieuwe roman, het derde deel na Hildegard en Het meisje uit het verscholen dorp. De optelsom was snel gemaakt, en de terugvlucht naar Kaapstad werd uitgesteld en een tussenstop op Schiphol ingelast, zodat Irma en Erni elkaar konden ontmoeten. Dat gebeurde woensdag, in het bijzijn van een journalist en een fotograaf van het Nederlands Dagblad.

Het gesprek is op film opgenomen, het was een bijzondere ontmoeting. Niet voor te stellen hoe je van schuurtje naar kippenhok wordt opgejaagd, en uiteindelijk weet te overleven. ‘Ik heb geluk gehad’, zei ze nog.

Op de foto links Erni Bles-Bartfeld, rechts Irma Joubert (met jas aan vanwege de lage temperatuur)