Meneer Peacocks paradijs van Lydia Syson: spannend en waargebeurd

Vorige maand verscheen de indrukwekkende en beklemmende roman Meneer Peacocks paradijs van Lydia Syson, gebaseerd op het waargebeurde verhaal van de voorouders van haar man.

In zijn ambitie om een onbewoond eiland in Oceanië vruchtbaar en rendabel te maken, dwingt Joseph Peacock zijn gezin tot grote offers. Dochter Lizzie gelooft heilig in zijn ideaal. Maar als haar broer spoorloos verdwijnt, begint Lizzie langzaam te beseffen wat de gevaarlijke gevolgen van haar vaders dromen zijn, en geeft het eiland zijn sinistere geheimen prijs. Het verhaal wordt verteld vanuit het perspectief van dochter Lizzie, en vanuit het totaal andere gezichtspunt van de Maori Kalala.

Interview met de auteur

Kunt u ons iets vertellen over uw persoonlijke relatie met dit verhaal? Hoe kwam u erop? (Zat u een familie-fotoalbum door te kijken? Had u in het plakboek van uw man een krantenartikel gelezen?) En waren uw man en zijn familie blij met het boek?

Het verhaal is geënt op echte ervaringen van een ver familielid: de oom van de tante van mijn man! Eind 19e eeuw waren zijn familieleden de enige bewoners van een ongelooflijk verafgelegen eiland in de Zuidzee dat hoorde bij de Kermadec-eilandengroep. Toen mijn aangetrouwde tante uit Nieuw-Zeeland bij ons op bezoek was, raakte ik totaal in de ban van dat verhaal en bleef ik haar maar vragen stellen. Ik voelde direct dat er een boek in zat en wilde er meer van weten.

Het eiland in het boek is een bestaand eiland voor de kust van Nieuw-Zeeland. Hoe heeft u research gedaan? Bent u zelf op het eiland geweest? Hebt u de klimatologische gegevens in dit gebied uit 1879 bekeken, bijvoorbeeld?

Monday Island is gebaseerd op Raoul Island, dat ooit Sunday Island werd genoemd. Het ligt in een uithoek van de wereld, waar je zelfs nu nog bijna niet kunt komen. Dat betekende dat ik het grootste deel van mijn research op afstand moest doen, in bibliotheken en archieven en op internet. Maar helemaal op het laatst werd ik tot mijn grote vreugde uitgenodigd om deel te nemen aan een wetenschappelijke expeditie met de Nieuw-Zeelandse marine. Het is een uiterst kwetsbaar gebied, een klein zeereservaat. Vanwege een probleem met landingsrechten heb ik helaas nooit zelf het eiland op gekund. Maar ik ben er heel dichtbij geweest! Ik heb in een helikopter over het eiland gevlogen, ik heb in de wateren eromheen gezwommen (met haaien!) en heb alle dingen gezien die ik in mijn boek geschreven heb, van schildpadden tot fregatvogels. Het was een groot en onverwacht avontuur.

In welk opzicht is het boek belangrijk voor u? Waarom is het belangrijk voor Nederlandse lezers?

De persoonlijke relatie maakt dit boek beslist heel belangrijk voor me, en zoals dat hoort bij een door je familie geïnspireerde roman staat het thema ‘familie’ centraal in Meneer Peacocks paradijs.

Zowel mijn Engelse kolonisten als de Zuidzee-eilanders die voor hen komen werken zijn bijzondere families, die op een heel bijzondere plek en in een bijzondere tijd leven. Maar de vragen waarvoor ze gesteld worden, zijn universeel: hoe vind je je plek in je eigen familie en in de wereld? Hoe kan het dat zonen en dochters uit hetzelfde gezin precies hetzelfde leven leiden en het toch heel anders ervaren, interpreteren en onthouden? Welke verbanden zouden er kunnen zijn tussen vertrouwen je eigen vader en geloofsvertrouwen, tussen geloof en blindheid, macht en liefde? Hoe kan mishandeling of misbruik benoemd worden, weerstaan, overleefd…? We maken allemaal op de een of andere manier deel uit van een familie. Ik denk dat we allemaal soms worstelen met de tegenstrijdige krachten van loyaliteitsconflicten. En misschien is elk gezin wel een soort eiland.

Onder het oppervlak – het onderwatergedeelte van de ijsberg in dit boek – liggen historische vragen die volgens mij in deze tijd van wereldwijde crisis en massamigratie heel relevant zijn. Meneer Peacocks paradijs verkent de verschillende manieren waarop de ene mens de andere kan bezitten. Het belicht blackbirding, de vorm van slavernij en contractarbeid die zich na de afschaffing van de Atlantische slavenhandel in het Zuidzeegebied ontwikkelde. Door gebruik te maken van valse beloften, dwang en geweld was blackbirding een voorloper van moderne slavernij en mensenhandel. Groot-Brittannië en Nederland zijn allebei landen waarvan de welvaart en macht gebaseerd zijn op trans-Atlantische slavernij. Ik weet dat dit onderwerp heel belangrijk is voor Nederlandse lezers, en dat de Nederlandse overheid (volgens de Walk Free Foundation) een krachtige reactie heeft op moderne slavernij – en toch leven er in Nederland en elders duizenden mensen in slavernij.

Toen ik het boek las, deed het me denken aan de Britse klassieker Heer der vliegen van William Golding. Welke boeken hebben u tijdens het schrijven geïnspireerd?

Ik had allerlei boeken in mijn hoofd tijdens het schrijven. Een aantal verhalen die al tientallen jaren in mijn verbeelding leven en die ik niet wilde herlezen: Robinson Crusoe natuurlijk, en De storm, en Heerlijke nieuwe wereld, en uiteraard Meneer Pip en De gifhouten bijbel. Verder de Zuidzeeverhalen van Robert Louis Stevenson en Herman Melville. Een paar boeken las ik voor het eerst, zoals The Coral Island, dat Golding gebruikt en getransformeerd heeft voor zijn Heer der vliegen.

Kun je me iets vertellen over het omslagontwerp?

Ik ben enorm blij dat de Nederlandse uitgave hetzelfde omslag heeft. Het beeld van de zwarte ‘toei’ of halskraagvogel in volle vlucht, verstrikt in welige vegetatie en giftige bessen, roept precies het juiste beeld op: schoonheid, macht en gevaar. En de Victoriaanse stijl van de botanische illustratie creëert de juiste sfeer van tijd en plaats van het verhaal.

Meer weten?

Voor de geïnteresseerde lezer is er veel historische informatie beschikbaar bij Meneer Peacocks paradijs

Quotes

‘De zoektocht naar de broer leidt tot niets en terwijl de werklui leren werken, de kinderen ineens een andere taak krijgen
en iedereen het verdriet anders verwerkt ontdekken Lizzie en Kalala iets, wat alles op het eiland verschuift.’

– Meelezer Heleen van der Velde – lees de recensie op Hebban

‘De uiteindelijke ontknoping van het verhaal laat je als lezer tenslotte onthutst achter,
waarbij je je afvraagt hoe het kon dat je deze afloop niet zag aankomen. (…)
Liefhebbers van spannende historische verhalen zullen deze meeslepende roman dan ook graag lezen.’

Meelezer Marja Hakkenberg – lees de recensie op Hebban

‘Meneer Peacocks paradijs is een roman vol moed, drama en doorzettingsvermogen,
maar zelfs een thrillermoment ontbreekt niet. Je wordt geraakt door de menselijke strijd
die het hele gezin moet leveren om te overleven, maar vooral door de innerlijke strijd
van Lizzie en de steun van Kalala. Een bijzonder boek dat het lezen meer dan waard is.’

Meelezer Hannie van Grol – lees de recensie op In de boekenkast